Wat is carbid ?

Wat is nu eigenlijk calcium-carbide ?

Carbid is een steenachtig materiaal, chemische formule  CaC2 ,  dat gemaakt wordt door cokes en gebrande kalk met elkaar te laten reageren in een elektrische oven.  De cokes en de kalk worden hiertoe in lagen in een groot vat op elkaar gestapeld. Uiteindelijk ontstaat het vloeibare carbide bij een temperatuur van ~2200 oC.

Carbid versmelten
Carbid productie

Dit versmelten doet men door in feite gewoon kortsluiting te maken in de oven. Op de ene kant van het vat komt de pluspool en op de andere zijde wordt de minpool aangesloten.  De twee materialen cokes en ongebluste kalk reageren met elkaar volgens de reactievergelijking: 

2 CaO + 5 C       ———  2 CaC2 + CO2  *

Het gasvormige bijproduct CO2 ontwijkt en het vloeibare gevormde Calcium-carbide wordt uit het vat gegoten en afgekoeld tot  het een groot brok (carbid)steen is. Hierna wordt het verder vermalen en gezeefd tot diverse handelsformaten van 5-10 mm tot 50-80 mm

Productie carbid

Het produceren van carbid is in feite een noodzakelijke tussenstap om het gas acetyleen te verkrijgen. Wanneer men namelijk carbid oplost in water (H2O) reageert het daarmee heftig onder uitstoot van het zeer explosieve acetyleengas. De formule hiervoor is :

CaC2 + 2 H2O—-> C2H2 + Ca(OH)2
Calciumcarbid + Water —> Acetyleengas + Calciumhydroxide*

Carbid produceert dus samen met water (H2O) het product Acetyleen of Ethyn (H-C≡C-H). Dit is het eenvoudigste alkyn.  Alkynen zijn koolwaterstoffen met een drievoudige binding. Acetyleen is een reactief gas met een breed knalgebied in mengsels met lucht, d.w.z. dat het bij een groot concentratiegebied met lucht na ontsteking een luide knal geeft.

Hoe het carbid in de praktijk gemaakt wordt ziet u op de pagina carbidproductie.

Om te zien hoe het acetyleen gas in flessen wordt gebracht ziet u op de pagina  carbidfabriek.

Het gebruik vroeger

Carbid was “vroeger” dus in gebruik bij smeden om acetyleengas te produceren. Hiermee kon men dan autogeen lassen. Tegenwoordig zit dit gas al vanaf de  fabriek  in flessen. Deze fabrieken gebruiken echter nog steeds carbid om het acetyleengas te verkrijgen.

Het carbid vond vroeger verder zijn toepassing in oude carbidlampen uit opa’s tijd. Carbid produceerde in deze lampen een helwitte vlam met een uitstekende verlichting. Zie ook onze carbidlamp pagina voor een meer uitgebreide uitleg over deze soms erg fraaie lampen.

 Waarvoor wordt carbid tegenwoordig voor gebruikt ?

 Carbid of het product hiervan acetyleengas wordt tegenwoordig nog steeds samen  met zuivere zuurstof gebruikt in apparatuur voor autogeen lassen vanwege de bijzonder hete vlam. Onderstaand zit u een lastoorts waarop  twee ventielen zitten. Op het ene ventiel wordt de acetyleenfles aangesloten, op het ander ventiel de zuivere zuurstof. Hiermee kan men dan staal smelten. Deze toorts wordt ook wel snijbrander genoemd.

 Carbid wordt verder nog gebruikt bij de vervaardiging van staal in de hoogovens. Het carbid maakt het staal zuiverder en ontdoet het van verontreinigingen.  Het carbid is ook  een belangrijke grondstof voor een aantal industriële chemicalien, waaronder vinylchloride, neopreen, en acrylonitril, deze producten  worden gebruikt bij de vervaardiging van diverse kunststoffen. Het vindt zijn toepassing verder bij het laten rijpen van vruchten als appels en bananen het is een belangrijk plantenhormoon.

Carbidschieten

In plattelandsgemeenten in het noorden en oosten van Nederland wordt van carbid gebruik gemaakt bij het melkbusschieten rond nieuwjaar. Dit schieten wordt de laatste jaren weer populairder Op onze site staat nadere info over dit momenteel weer populaire carbidschieten alsmede een starterscursus over hoe te handelen wanneer men wil carbidschieten.